Czterdzieści osiem osób zaglądnęło do drugiej części poprzedniego wydania blogu redakcyjnego. Czy wszyscy wysłuchali rozmowy z prof. Normanem Davisem od początku do końca? Mam nadzieję że Ci, którzy wysłuchali całej rozmowy - nie żałują poświęconego czasu.

Tych, którzy nie mieli dość cierpliwości - namawiam. O żałosnym losie pełnej przemilczeń historii - widzianej przez mówiącego po polsku obcokrajowca. Nie tylko mówiącego - znającego historię naszego kraju lepiej niż wielu z nas.

Podczas towarzyszących Jubileuszowi wydarzeń rozmawialiśmy więcej o dobrych i złych chwilach, jakich doświadczała ewangelicka społeczność tu, na Górnym Śląsku. Przypomnieliśmy sobie lub przypomniano nam o osiągnięciach górnośląskich luteran, mieszkających tu Polakach i Niemcach. Rozmawialiśmy nieco bardziej otwarcie o trudnych, dramatycznych, tragicznych chwilach, zwłaszcza tych, gdy narzucona nam władza dopuściła do głosu, wynikające z niskich pobudek, poczucie prawa do zemsty. Zemsty na bezbronnych, których uznaną winę określało prawo do stosowania odpowiedzialności zbiorowej.

A o skutkach stosowania odpowiedzialności zbiorowej najpełniej napisał Martin Niemöller, niemiecki pastor luterański, który ten wiersz napisał w obozie w Dachau, w 1942 r.

Po polsku:

Kiedy przyszli po Żydów, nie protestowałem. Nie byłem przecież Żydem.
Kiedy przyszli po komunistów, nie protestowałem. Nie byłem przecież komunistą.
Kiedy przyszli po socjaldemokratów, nie protestowałem.
  Nie byłem przecież socjaldemokratą.
Kiedy przyszli po związkowców, nie protestowałem. Nie byłem przecież związkowcem.
Kiedy przyszli po mnie, nikt nie protestował. Nikogo już nie było.

W oryginale (po niemiecku):

Als die Nazis die Kommunisten holten, habe ich geschwiegen; ich war ja kein Kommunist.
Als sie die Sozialdemokraten einsperrten, habe ich geschwiegen;
  ich war ja kein Sozialdemokrat.
Als sie die Gewerkschafter holten, habe ich nicht protestiert;
  ich war ja kein Gewerkschafter.
Als sie mich holten, gab es keinen mehr, der protestieren konnte.

Tekst angielski:

First they came for the Jews and I did not speak out because I was not a Jew.
Then they came for the Communists and I did not speak out
  because I was not a Communist.
Then they came for the trade unionists and I did not speak out
  because I was not a trade unionist.
Then they came for me and there was no one left to speak out for me.

Stanisław J. Boczar

zob. poprzedni wpis: 11. listopada

• « poprz.
• nast. »