W poniedziałkowym (13 VII) wydaniu Gazety Wyborczej przeczytałem wywiad Doroty Steinhagen z ks. Marcinem Hintzem, biskupem diecezji pomorsko-wielkopolskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. W słowach ks. Biskupa odnalazłem pokorę odbiegającą od hałasu wzniesionego wokół "ustawy o in vitro" ... 

DOROTA STEINHAGEN: Polscy luteranie uważają, że in vitro to wsparcie dla rodziny. Tymczasem inni katoliccy hierarchowie - ci, którzy uważają to za "wyrafinowaną formę aborcji" - często w sprawie in vitro wypowiadają się w imieniu wszystkich chrześcijan.

BP MARCIN HINTZ: W 2009 r. synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce przyjął niemal jednomyślnie, przy jednym tylko głosie wstrzymującym, oświadczenie w sprawie dopuszczalności stosowania metody in vitro. Stwierdzamy w nim, że Kościół luterański w RP akceptuje stosowanie metody in vitro jako sposobu leczenia niepłodności i widzi w niej formę wspierania wartości rodzinnych i działania dla dobra rodziny. Oceniamy, że korzystanie z metody in vitro w celu rodzicielskiego spełnienia jest godziwe.

Nie tylko luteranie, ale i też część prawosławia akceptuje metodę in vitro. I chociaż Cerkiew uważa, że in vitro to ostateczność, np. w sytuacji, gdy brak dziecka grozi rozpadem rodziny, nie stwierdza, że to metoda niegodziwa i absolutnie nieakceptowalna. Dlatego wypowiadanie się niektórych hierarchów Kościoła rzymskokatolickiego w imieniu całego chrześcijaństwa przekracza nie tylko debatę bioetyczną, ale też i ramy ruchu ekumenicznego. Przedstawiciel żadnego z Kościołów nie ma takiego prawa, chyba że stanowisko byłoby uzgodnione na forum Światowej Rady Kościołów i Kościoła rzymskokatolickiego.

A nie jest to wbrew Janowi Pawłowi II, który działał na rzecz porozumienia między Kościołami?

Jan Paweł II rzeczywiście wyznaczył drogę ekumenicznego otwarcia dla Kościoła katolickiego, szczególnie w Polsce, który przed jego pontyfikatem był bardzo sceptycznie nastawiony do ekumenizmu. Jednak działania papieża nie doprowadziły do przełomowych zmian w pojmowaniu możliwości budowania wspólnoty między Kościołami. W dalszym ciągu przy formułowaniu dokumentów Jan Paweł II nie przyjmował głosów innych Kościołów.

Nauczanie bioetyczne Jana Pawła II trzeba uznać za zachowawcze, więc opinie głoszone przez polskich hierarchów na temat in vitro są z pewnością z tym nauczaniem zgodne. Papież starał się jednak nie mówić w imieniu całego chrześcijaństwa, więc przypadki, gdy hierarcha jednego Kościoła apodyktycznie wypowiada się w imieniu innych Kościołów, na pewno nie są zgodne z duchem ruchu ekumenicznego jego czasów.

Stanowisko polskiego Kościoła luterańskiego sprzed sześciu lat uznaje in vitro, ale pod pewnymi warunkami. Metoda powinna być przeznaczona dla małżeństw, a zarodek powstawać z komórek przyszłych rodziców, bo nie popieracie dawstwa komórek i zarodków. Coś się przez te lata zmieniło?

Niezmiennie twierdzimy, że korzystanie z metody in vitro w celu rodzicielskiego spełnienia jest godziwe. Uważamy przy tym, że in vitro jest drogą przezwyciężania niepłodności w małżeństwie, choć ustawa dopuszcza, by korzystały z niej także pary w nieformalnych związkach. Trzeba jednak podkreślić, że dokumenty etyczne tworzone przez synod nie mają mocy oficjalnego nauczania. Ich zadaniem jest pomóc członkom naszego Kościoła w wyrobieniu sobie własnego stanowiska, za które to oni, nie synod, odpowiedzą przed Bogiem. Zgodnie z ewangelicką tożsamością Kościół nie jest pośrednikiem między człowiekiem i Bogiem, nie ma nakazywać, krytykować czy wykluczać, ale nade wszystko głosić Ewangelię i podpowiadać, jak w XXI wieku żyć zgodnie z nauką Jezusa Chrystusa.

A co z mrożeniem zarodków?

Nigdy nie sprzeciwialiśmy się mrożeniu zarodków jako takiemu. Nasze intencje zostały przez niektórych źle zinterpretowane. Sprzeciw dotyczy, jak to zapisaliśmy w oświadczeniu, tworzenia i przechowywania zamrożonych embrionów nadliczbowych bez wyraźnego celu ich późniejszej implantacji do organizmu matki. Sprzeciwiamy się także wykorzystywaniu embrionów do celów badawczych.

Powiedział ksiądz biskup kiedyś, że "to Bóg obdarowuje ludzi dziećmi, dziecko poczęte w probówce też jest jego dziełem". Słyszał ksiądz profesor o "bruździe dotykowej"? Mówił o niej ks. Franciszek Longchamps de Bérier, z którym zresztą zasiadaliście wspólnie w komisji bioetycznej powołanej przez premiera Donalda Tuska w 2008 r.

Bardzo mi przykro, gdy słyszę zdania, które nie mają żadnego poparcia w nauce i są czysto ideologiczne. Nie chcę tego nawet komentować, bo to stwierdzenia niewarte komentarza. Nie ma żadnych dowodów, że dzieci poczęte w wyniku in vitro mają konkretne wady genetyczne, typowe dla dzieci z probówki. Jeśli zresztą występują u nich jakieś zaburzenia i schorzenia, nie wynikają one z metody poczęcia, ale z materiału genetycznego rodziców, który może, ale wcale nie musi być słabszy.

Zastanawiam się, czy to możliwe, że tak nieprzejednany stosunek Kościoła katolickiego wobec in vitro to efekt celibatu? Bo księża, nie mając dzieci, nie rozumieją, jaką tragedią może być ich brak?

Nie wydaje mi się, by to była przyczyna. Temat jest szczególnie mocny w Polsce, bo papież Franciszek tego typu tematyką się szerzej nie zajmuje i koncentruje się na innych sprawach. Nie jest to także obecnie kwestia pierwszej wagi nawet w państwach tradycyjnie katolickich. Tam jednak już dawno kwestie in vitro zostały prawnie zdefiniowane, tymczasem Polska boryka się z tym dopiero teraz.

A zdaniem księdza biskupa to dobra ustawa? Nie spełnia wszystkich waszych oczekiwań.

Można ją uznać za kompromis. Reguluje stosowanie procedury in vitro, wiele spraw definiuje, bierze pod ochronę zarodki, bo do tej pory nikt nie monitorował, co się z nimi dzieje. Spełnia także najważniejsze według nas zadanie - umożliwia małżeństwom uzyskanie upragnionego dziecka. Jedyne, co mi się bardzo nie podoba, to fakt, że ustawa nie przewiduje finansowania leczenia przez państwo. Kościół protestancki jest zdania, że małżeństwo, które nie może mieć dzieci i chce skorzystać z in vitro, powinno otrzymać od państwa wszelką pomoc, w tym także finansową. Bez tego in vitro nie będzie prawdziwym i realnym wsparciem dla rodzin, a takie wsparcie jest przecież zapisane w konstytucji.

Ale mimo tych braków nie będzie się ksiądz biskup modlił, by ustawa jednak nie weszła w życie?

Możemy się nie zgadzać w sprawie adopcji zarodków, dyskutować o dostępności metody nie tylko dla małżeństw, ale nie znaczy to, że jesteśmy jej przeciwni. Osobiście mogę tylko ubolewać, że została tak późno podjęta przez polski parlament. Cieszę się jednak, że i Sejm, i Senat głosowały za ustawą, czekam na podpis prezydenta. Polska wreszcie będzie miała uregulowaną prawnie kwestię zapłodnienia in vitro.

zob. Gazeta Wyborcza 13 VII 2015

Na zdjęciu Bp. Marcin Hintz podczas nabożeństwa ekumenicznego w kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Gdańsku z udziałem metropolity gdańskiego abp Sławoja Leszka Głódzia, bp sufragan diecezji gdańskiej Wiesława Szlachetki, ks. Rafała Michalaka z Kościoła polskokatolickiego i pastora Wawrzyńca Markowskiego z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego - fot. Dariusz Olejniczak/Gość Niedzielny

• « poprz.
• nast. »